Het UBO register moet bijdragen aan het voorkomen van het gebruik van het financiële stelsel voor witwaspraktijken en terrorismefinanciering. Velen waren echter niet zo te spreken over het feit dat het door het register gedaan was met de privacy. Het Hof van Justitie heeft zich onlangs uitgesproken tegen de openbaarheid van het register.
Hoe groot is jouw vermogen eigenlijk?
Het is misschien niet de eerste vraag die je aan iemand zou stellen, bijvoorbeeld op een verjaardag. Toch werd er van veel DGA’s verwacht antwoord te geven op die vraag door een vermelding in het UBO-register (UBO betekent Ultimate Beneficial Owner). Door deze registratie werd op een presenteerblaadje aangegeven wie de uiteindelijke belanghebbende van een organisatie is.
Kortom: Wie de touwtjes in handen heeft én welke waarde deze touwtjes vertegenwoordigen.
Waarom is het UBO-register in het leven geroepen?
Het register komt in elk EU-land en zal bijdragen aan het voorkomen van het gebruik van het financiële stelsel voor witwaspraktijken en terrorismefinanciering. Want, door het register zouden personen financieel-economische criminaliteit niet meer kunnen verhullen achter (een keten van) ondernemingen. Een aanvullend voordeel van een openbaar register is dat je beter weet met wie je uiteindelijk zaken doet.
Miljoenen openbaar weergegeven!?
Op zich een mooi doelstelling! Echter, je zou je vraagtekens kunnen plaatsen bij de manier waarop het register is opgetuigd. Het omstreden register is namelijk niet geliefd. Vermogenden zijn niet zo te spreken over het feit dat openbaar wordt gemaakt ‘voor hoeveel miljoen ze goed zijn’.
Een deel van de gegevens die verplicht aangeleverd moet worden, was openbaar: Voor- en achternaam van de UBO, de geboortemaand en het jaar, de nationaliteit, het woonland en de aard en omvang van het belang. En iedereen kon -tegen betaling van € 2,50- de gegevens inzien.
Criminaliteit bestrijden?
Waar het register bedoeld is om criminaliteit te bestrijden, is de angst dat dit register een inspiratiebron is voor criminaliteit. Het maakt tenslotte heel duidelijk waar geld te halen valt. In een tijd met toenemende cybercriminaliteit en een verharde samenleving is het voor te stellen dat het op individueel niveau geen prettige gedachte is dat iedereen kan zien hoeveel je bezit.
Twijfels over het register
Er waren dus vanaf de start al grote twijfels rond het openbare karakter van het UBO-register. Ook was het onduidelijk of het register in strijd is met enkele grondrechten van de Europese Unie. Het wachten was op het Europese Hof van Justitie en de uitspraak over de geldigheid van het UBO-register. In de tussentijd werd van de UBO verwacht dat zij aan de registratieplicht voldoen én werden de gegevens openbaar zichtbaar.
De uitspraak van het Hof van Justitie!
Op 22 november 2022 heeft het Hof van Justitie uitspraak gedaan over het Luxemburgse UBO register: De openbaarheid van het UBO-register in strijd is met de privacy. Het register zal blijven, maar de gegevens zijn niet meer openbaar. Dit is volgens het Hof niet nodig om het doel, het opsporen van witwassen, fraude en het financieren van terrorisme, te bereiken. Hoewel de feiten in de uitspraak over het Luxemburgse UBO-register niet exact één op één overeenkomen met de Nederlandse UBO-registratie verstrekt de Kamer van Koophandel (tijdelijk) geen informatieverstrekkingen meer uit het UBO-register. Het arrest wordt verder bestudeerd en er wordt overleg gepleegd met de Europese Commissie. Daarna zal duidelijk worden of het register tijdelijk of permanent dichtgaat, dan wel in welke situaties de informatieverstrekking is toegestaan.
Privacy is in elk geval weer een onderwerp van gesprek!
Toegang bij legitiem belang
De uitspraak van het Europese Hof van Justitie heeft voor veel vragen en onduidelijkheid gezorgd.
De toegang tot het register zou beperkt moeten worden tot personen én organisaties met een legitiem belang. Wie er precies tot deze groep behoren is niet duidelijk. Het zou kunnen zijn dat het gaat om banken, verzekeraars en notarissen. Ook wordt er over gesproken dat bepaalde journalisten tot deze groep kunnen gaan behoren.
Uitspraak zorgt niet voor opheffen registratieplicht
Ondanks de uitspraak zullen UBO’s zich moeten registreren. Dit geldt inmiddels ook voor UBO’s van fondsen en trusts. De uitspraak is dus niet van invloed op de registratieplicht, alleen op de openbare inzage. Heb je je nog niet geregistreerd? Dan zul je dit alsnog moeten doen.
Duidelijk is dat er nader gekeken wordt naar de privacy van de gegevens die in het register worden vastgelegd. Of de gehele afscherming blijft en/of wie er inzage krijgen moet nog blijken.
Dat gegevens niet meer voorlopig openbaar op een presenteerblaadje worden stemt ons positief!
Heb je hier vragen over? Camiel Lokkerbol is je graag van dienst, neem contact op via CamielLokkerbol@JAN.nl of 088-2202301.
Meer weten over de laatste stand van zaken? Lees het artikel: Bezittingen UBO, wel óf niet openbaar?
