Tussen de wanden met brilmonturen in Pallas Optiek praten vader Bert van Ommen en zijn oudste dochter Lisa met Jolanda van der Maden over een bijzondere periode in hun leven: de overname van de zaak in Noordwijk van vader op dochter. Al meer dan 20 jaar is JAN© Accountants en Adviseurs betrokken bij dit familiebedrijf.
Dit artikel verscheen op 8 juli 2020 en is overgenomen van INTO Business.
Handen schudden kan uit voorzorg door het coronavirus niet, maar de sfeer is er niet minder om. De winkel is ruim genoeg om te voldoen aan de coronamaatregelen. Pallas Optiek heeft gelukkig geen nadelige gevolgen ondervonden van de ‘intelligente lockdown’. Ook heeft het niet geleid tot vertraging in het opnameproces.
Hoe kijk je terug op het moment dat jij destijds Pallas Optiek overnam van jouw voorganger?
Toen mijn vrouw Ivonne en ik het bedrijf overnames, werkte ik al 10 jaar voor de eigenaar. Op een gegeven moment dacht ik: wat ik voor een baas kan, kan ik ook voor mezelf. Ik was nog geen 40 jaar en besprak dit idee met de eigenaar, mijn werkgever. Dat viel gelukkig in goede aarde, want hij erkende mijn zelfstandigheid en ambitie. Ik herinner mij nog heel goed dat hij met de papieren naar mij toekwam met de jaarcijfers en een overnameprijs. Dat was voor mij allemaal heel abstract. Ik had geen idee wat de zaak moest kosten. Ivonne werkte voorheen jarenlang bij een bank en haar directeur adviseerde ons contact op te nemen JAN© Accountants en Adviseurs (destijds Kwestro Faas Slobbe). Begeleiding door een goede accountant was belangrijk, zo overtuigde hij mij. Na ongeveer zeven weken was de zaak rond: per 1 januari 1997 was ik de eigenaar. Voor de buitenwereld veranderde er niets, maar intern natuurlijk wel.
Zijn er in dat eerste jaren zaken geweest waarvan je uit ervaring Lisa aanraadt om het anders te doen?
Het grote verschil bij deze overname is, dat ik nog even betrokken blijf bij de zaak en zodoende Lisa kan bijstaan. Als ze wil sparren over vakinhoudelijke zaken, als ze vragen heeft of als het even tegen zit. Destijds stond ik er direct na de overname vaktechnisch gezien alleen voor, samen met Ivonne die mij altijd professioneel hielp bij de administratie. Ik verwacht dat Lisa straks veel aan jou, Jolanda, als adviseur zal hebben in dat opzicht. Een goede band met je accountant is belangrijk. Ik weet nog dat ik Piet Ruigrok (jouw voorganger) tijdens het overnameproces soms wel vijf keer in de week opbelde.
Lisa, jij bent als het ware opgegroeid met de zaak. Op welk moment ontstond bij jou de wens om je ouders op te volgen?
Na Havo heb ik van alles gedaan, van kunstacademie tot opleidingen in marketing en horeca. Ik werkte overal en nergens. Op mijn drieëntwintigste realiseerde ik mij dat het tijd werd om richting te geven aan mijn carrière. Op zonnige zondagen werkte ik al eens mee in de zaak voor de verkoop van zonnebrillen. Nog steeds zonder serieuze plannen. Ik woonde al op mijzelf en zocht een manier om geld te verdienen om de huur te betalen en tegelijkertijd te studeren. Ik wilde volgde de opleiding tot opticien via de beroepsbegeleidende leerweg en rondde die versneld in twee jaar af. Op advies van mijn ouders deed ik werkervaring op bij een keten. Na de opleiding solliciteerde ik bij Federmann Brillen en Contactlenzen in Haarlem, waar mijn vader de eigenaar nog kende omdat hij er zelf ook ooit werkte. Het was een schot in de roos en mijn ondernemerslust groeide.
Op een avond, twee jaar geleden, belde Bert Lisa op. Zijn medewerkster bleek helaas ernstig ziek.
Lisa: toen mijn vader mij vroeg om in de zaak te komen werken hoefde ik daar niet lang over na te denken.
Bert: Onze samenwerking gaat enorm goed. We hebben allebei het hart op de tong. Als er iets is, zeggen we elkaar de waarheid en dan is direct de lucht geklaard. Hoe drukker het is, des te beter we zijn. We weten dus wat we aan elkaar hebben en door onze goede samenwerking verloopt dit overnameproces ook soepel.
Jolanda: Bij overnames hebben de kopende en verkopende partij meestal een verschillend belang. Daarom luidt het algemene advies om ieder een eigen adviseur in de arm te nemen. Niet voor niets besteedt de opleiding voor Trusted Advisor Familiebedrijven (TIAS) aandacht aan de psychologische kant van overnames bij familiebedrijven. Emoties spelen immers dikwijls een rol. Zakelijk gezien behartig ik als accountant de belangen voor Pallas Optiek van Bert. JAN© wil het overnameproces gedegen begeleiden. Daarom heeft Bert – op mijn advies – een onafhankelijke waardepaling laten uitvoeren.
Hoe heb jij, Bert, het ervaren dat ik het traject voor jullie samen begeleid?
Bert: ik waardeer het dat je veel tijd besteedt om Lisa de financiële ins and outs van het runnen van een eigen bedrijf uit te leggen. Voor mij is het namelijk het allerbelangrijkste dat er geen enkele frictie ontstaat in de familie. Openheid en vertrouwen vind ik essentiële voorwaarden in de begeleiding van dit overnametraject. Er waren ook andere geïnteresseerden om Pallas Optiek over te nemen. Ik heb een duidelijke afweging gemaakt aan wie ik zou willen verkopen. Ik herken mijzelf in Lisa en ik weet zeker dat het haar lukt om de zaak succesvol voort te zetten. Bovendien weet ik dat Lisa en jij goed samenwerken.
Jolanda: Wat gaat er door jouw hoofd, bij de gedachte dat je straks eigenaar bent, Lisa?
Dat ik dan alle keuzes zelf maak, bijvoorbeeld als het gaat om merken, leveranciers en uitstraling van de zaak. Ik wil helemaal achter de producten kunnen staan, die ik verkoop. Sinds ik bij Pallas werk heb ik veel over de inkoop geleerd.
Ik ben ervan overtuigd dat ondanks de omstandigheden zoals nu met corona, onze klanten blijven komen. We hebben door de jaren heen met veel klanten uit alle windstreken een goede band opgebouwd. Natuurlijk moet ik ervoor zorgen dat dat zo blijft. Een mooi merkmontuur uitzoeken en een goede bril laten aanmeten is een beleving, waar we veel tijd en aandacht aan geven. Daar halen we veel voldoening uit.
Jolanda: In jullie vak uitoefening kan ik jullie niet adviseren, maar wel als het gaat om de financiële bedrijfsvoering. Na uitvoerig overleg met onze jurist is een koop-verkoopovereenkomst opgesteld. In eerste instantie zou Bert zich volledig terugtrekken na 1 januari 2021. Op een later moment kwam ter sprake dat Bert een dag per week betrokken blijft, tegen een zakelijke vergoeding. Dat vond jij, in het begin lastig als vader. Ik adviseerde je om dat zakelijk vooraf goed te regelen. Personeel inhuren kost immers ook geld.
Hoe kijk je daar nu op terug?
Bert: Ooit zei iemand tegen mij: ‘Harde afspraken maken een zachte scheiding en zachte afspraken maken een harde scheiding.’ Maar het gaat hier om mijn dochter. Ik wil er gewoon voor haar zijn. Toen ik er langer over nadacht, was ik blij met je advies. Eigenlijk heb je mij steeds op alle vragen waarvan ik ’s nachts wakker lag (en waarover ik je dan de volgende dag belde) een geruststellend en vakkundig antwoord gegeven.
Jolanda: Lisa wat vind jij ervan dat je vader nu voor jou gaat werken?
Ik moest enorm wennen aan dat idee. Nu geeft het mij veel rust te weten dat ik een vangnet heb. Zowel mijn vader als mijn moeder werken het eerste jaar een dag mee. Ook waardeer ik het dat jullie mij beiden, vanuit jullie ervaring, keer op keer geruststellen en het vertrouwen uitspreken dat het allemaal goed komt. Omdat ik mijn ouders en jou volledig vertrouw, heb ik nooit overwogen om een derde, onafhankelijke partij erbij te halen.
Jolanda: Lisa, hoe ga je Pallas Optiek naar de toekomst neerzetten?
Voorlopig zal ik weinig veranderen. Op termijn wil ik ook aantrekkelijk zijn voor een jongere doelgroep met een daarbij passend assortiment brillen en lenzensystemen. De zaak heeft een chique, klassieke uitstraling, die pas bij onze klantenkring. Klanten willen met veel zorg, aandacht en service een exclusieve designbril bij ons aanschaffen. Ik ben ervan overtuigd dat wij ons juist daardoor onderscheiden van de grote ketens en webshops.
Jolanda: Wat denk jij nodig te hebben van je accountant-adviseur in de toekomst?
Lisa: openheid en eenvoud graag! Ik ben goed in mijn vak, maar cijfermatig minder sterk.
Wat zou je collega-ondernemers willen adviseren die hun bedrijf willen verkopen?
Bert: laat je bijstaan door een goede accountant die het bedrijf begrijpt. Hij of zij is namelijk de verbindende factor. En ja, daar hangt een prijskaartje aan. Zelf betaal ik liever voor goede kwaliteit en een goed resultaat dan andersom. Het pas ook bij onze klantbenadering.
Jolanda: Lisa, wat zou jij andere ondernemers adviseren?
Als het goed voelt, de onderlinge verhoudingen goed zijn en je de juiste adviseur erbij betrekt, waag dan zeker de sprong!
Jolanda: Het is niet alleen voor mij prettig om te kunnen sparren met gespecialiseerde collega’s op kantoor. Ook voor jullie heeft dat veel voordelen. Advies over juridische of belastingtechnische zaken of arbeidscontracten is altijd binnen handbereik.
