Sinds de berichtgeving over intimidatie rondom het programma “The Voice” worden steeds meer werkgevers geconfronteerd met meldingen over grensoverschrijdend gedrag. In dit artikel geven wij praktische tips hoe je zulke situaties kunt voorkomen en wat je moet doen als een medewerker een melding doet wegens ongewenst gedrag.
Creëer een veilige omgeving en handel adequaat
Als werkgever heb je een wettelijke plicht te zorgen voor een gezonde en veilige werkplek en idem arbeidsomstandigheden. Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet ben je als werkgever verplicht beleid te voeren dat erop gericht is om de psychosociale arbeidsbelasting van de werknemer te voorkomen. Dit gaat om seksueel overschrijdend gedrag, maar ook discriminatie, machtsmisbruik van positie en pesten – te voorkomen en/of te beperken. Vanwege deze zorgplicht kan je als werkgever aansprakelijk worden gesteld voor schade die een werknemer lijdt.
Als werkgever voldoe je nog niet aan de zorgplicht door alleen het hebben van beleid, je moet dat beleid ook toepassen en steeds weer onder de aandacht brengen bij jouw medewerkers. Heb je een Ondernemingsraad in jouw onderneming, betrekt deze dan bij het beleid.
Tips voor het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag:
- Zorg voor kenbaar beleid door middel van gedragscodes. Denk daarbij aan een zero tolerance beleid op het gebied van grensoverschrijdend gedrag en regels over “affectieve relaties op de werkvloer”, maar ook aan protocollen over hoe met elkaar om te gaan binnen de organisatie en een klokkenluidersregeling. Handhaaf dit beleid strikt;
- Wees helder over het feit dat grensoverschrijdend gedrag niet getolereerd wordt en consequenties heeft. Lach niet mee en kijk niet weg, maar spreek iemand aan op wangedrag. Geef zelf het goede voorbeeld. Zorg voor bewustzijn binnen de organisatie;
- Vraag tijdens beoordelingsgesprekken aan werknemers hoe de werkomgeving en de band met collega’s wordt ervaren;
- Werk met een, bij voorkeur externe, vertrouwenspersoon die wangedrag signaleert en onderzoek doet. Wijs werknemers op de aanwezigheid van die vertrouwenspersoon en zorg dat de vertrouwenspersoon zichtbaar en bereikbaar is. Deze vertrouwenspersoon kan ook een interne, onafhankelijke HR manager zijn. Als het onderzoek maar zorgvuldig plaatsvindt en er aan onder andere hoor en wederhoor wordt gedaan;
- Zorg voor een heldere (interne) klachtenprocedure en leef die ook stipt na.
Tips hoe te handelen bij meldingen van grensoverschrijdend gedrag:
- Reageer altijd direct en adequaat op een melding;
- Zorg ervoor dat de medewerker, het slachtoffer, zich gehoord en veilig voelt;
- Wijs de medewerker op de (interne) klachtenprocedure en leef deze procedure ook stipt na;
- Wil de medewerker geen formele klacht indienen en dus geen gebruik maken van de officiële klachtenprocedure dan kun je als werkgever altijd algemeen onafhankelijk onderzoek (laten) doen, zoals hierboven omschreven.
Doe dat ook ter voorkoming van situaties zoals nu bij The Voice is ontstaan.
Wetsvoorstel Verplichting vertrouwenspersoon ongewenst gedrag op de werkvloer
Om ongewenst gedrag op de werkvloer terug te dringen en een veiligere werkomgeving te creëren is al in 2020 een wetsvoorstel ingediend. Dit wetsvoorstel geeft in de toekomst iedere werknemer een wettelijk recht op toegang tot een vertrouwenspersoon. Daarnaast moet de positie van de vertrouwenspersoon in de organisatie worden versterkt. Het is nog niet bekend wanneer deze wet in werking treedt. De aandacht gaat in de media nu met name uit naar seksueel grensoverschrijdend gedrag, het geldt uiteraard ook voor andersoortig ongewenst gedrag op de werkvloer, zoals pesten of machtsmisbruik. Ziet het grensoverschrijdende gedrag op bredere maatschappelijke misstanden, zoals privacy-schending, dan geldt de klokkenluidersregeling.
Wetsvoorstel wet bescherming klokkenluiders
De wetgeving voor klokkenluiders wordt gewijzigd. Het is de bedoeling dat het voor werknemers makkelijker en veiliger wordt om ook bredere maatschappelijke misstanden binnen organisaties, die zij constateren of zelf ondervinden, te melden.
De beschermingsmaatregelen voor de melder worden uitgebreid, aan de interne meldprocedures worden strengere eisen gesteld en het wordt ook mogelijk om meldingen direct extern (buiten de organisatie) te doen.
Mocht je vragen hebben over grensoverschrijdend gedrag en/of beleid hierover willen opstellen, dan kun je uiteraard altijd contact opnemen. Neem contact op met Elizabeth Ilik via 088-2202339 of ElizabethIlik@JAN.nl
